کورتەیەک لەسەر ژیانی سێ ژنی کۆڵبەر
ئامادەكردنی: سۆهەیلا نووری
وەرگێران: سەرگوڵ بێتووشی
لە گەڵ هەر كامیان دەمانەویست قسە بكەین ، بە هەزارو یەك هۆكارخۆیان لە قسەكردن دەبوارد، بۆ نموونە دەترسان لەوەی ئەو پیاوانەی لە گەڵیانن بزانن كە لە ژێر ئەو رۆپۆشە روخساری ژنێك هەیە، نەیاندەویست خۆیان نیشان بدەن و بناسرێن، نەكا گرفت بۆ پەیدا كردنی بژێوی ژیانەكەیان ساز ببێ.
هەر بەو پێیە، لەو ژنانەی كە بە ئێمە ناسێنرابوون تەنیا سێ دانەیان حازر بوون باسی ژیانی خۆیان بكەن. هەڵبەتە ناحەقیان نییە كە ئامادەی قسە كردن نین… ئاخر كاتێك لە ژیانی یەكە بە یەكەیان ورد دەبیتەوە دەبینی زۆرینەیان خاڵێكی هاوبەشیان هەیە؛ ئەویش، لە دەست دانی باوك یان هاوسەرەكانیانە لەو رێگایەداو ئەوەش وایان لێدەكا سڵ بكەنەوە لە وتنی راستیەكانی ژیانیان.
بەشی یەکەم
ناوی كوێستانە و لە بیست و هەشتەمین بەهاری ژیانیدایە. لە شێوەو روخساردا وەك هەموو كچە كوردێك جوان و لەبەردڵانە. وەك بۆخۆی دەڵێ كاتێك لە دایك دەبێ دەبێتە بابەتی قسەو باسی نێو بنەماڵەو دوروبەر!
كوێستان چوارەمین كیژی نێو بنەماڵەكەی بووەو دایكی كە ئەوی بووە هەر كەس چووەتە لای پێی وتوە سەرەنجام كوڕێكت هەر نەبوو تا ببێتە گۆچانی سەردەمی پیریی خۆت و هاوسەرەكەت، دایكەكەش لە وەڵامدا دەڵێ: “ئاخرەكەی دەیبینن داخوا وا دەبێ یان نا”
كوێستان دەڵێ بەو جۆرەی كە دایكم باسی كردووە، تەنیا كەسێك كە گوێی نەدەدایە قسە و باسەكانی نێو تایفەكەمان هەر باوكم بووەو ناوی كوێستانیش هەر باوكم بۆی هەڵبژاردووم.
ئەو دەڵێ باوكم هەموو جارێ بەو كەسانەی كە لە بەر كچەكانی تانەیان لێ دەدا دەیگوت ئێوە ئەگەر زیندوو بن دەبینن ئەو كچە چۆن رۆژێك لە رۆژان فریای ژیانی من دەكەوێ.” وەك ئەوەی باوكم بزانێ رۆژێك دادێ منیش دەبمە رێبواری رێگاكەی ئەو”.
كاتێك باسی باوكی دەكرد دەتبینی بۆ تاوێك خەیاڵ و هۆشی لا نەدەما و دەبیرەوە دەچوو، بەڵام زوو دەهاتەوە سەر خۆو دەستی پێدەكردوەوە: خوشكە گەورەكەمان هەر زوو مێردی كرد و لێمان جودا بۆوە. خوشكی دوهەمیشم چوو بە دوای دەرس خوێندندا. خوشكی سێهەمیشم تووشی نەخۆشیەكی زۆر سەخت هات و بە هۆی ئەوەی باوكم نەیدەتوانی خەرج و تێچووی نەخۆشیەكەی دابین كات ، ئەومان لە دەست دا و بۆ هەمیشە بەجێی هێشتین!
دایكم دوای غەمی لە دەستدانی ئەو خوشكەمان تووشی خەمۆكی و بێتاقەتیەكی زۆر بوو، بە ڕادەیەك كە توانای ئەنجام دانی هیچ كارێكی نەبوو، هەر بۆیە من لەو نێوەدا هەستم بە بەرپرسیاریەتیەكی زۆر دەكردو ئەركی ئاگا لێبوونی ئەوانم گرتە ئەستۆ.
هەمیشە بۆ نێو مووچەو مەزراو كاری وەرزێری لە گەڵ بابم بووم و هیچ كات بۆ كڕینی پێنووس و كتێب و پێداویستیەكانی قوتابخانە پێداگریم نەدەكرد…
تاوەكو وایلێهات لە دێیەكەی ئێمەدا ئیدی وەرزێری لە برەو كەوت و باوكم ئیدی دەرقەتی بەرێوەبردنی خەرج و مەخاریجی ماڵێ نەدەهات، بۆیە بڕیاری دا هاوڕێ لە گەڵ پیاوەكانی دیكەی دێیەكەمان بچنە سەر سنوور و دەست بكەن بە كۆڵبەری كردن و لەو رێگایەوە، ژیانەكە هەڵسورێنێ.
كوێستان بە كوردییەكی پەتی ئەوەندە شیرین قسەی دەكرد كە ماندوو نەدەبووی لە گوێ لێ ڕاگرتنی.
بە قوڕگێكی گیراوە و بە حەسرەتی ئەو رۆژانەوە بەردەوام دەبێ و دەڵێ: “هەر شەوێك باوكم چووبایە كوڵبەری تا نیوە شەوێ خەو نەدەچووە چاوانم و لە چاوەڕوانی هاتنەوەیدا دادەنیشتم” ، هەر كە دەگەیشتەوە ماڵێ بە خێرایی لە جێگاكەم دەهاتمە دەرێ و بێجگە لە خۆم نەمدەهێشت كەس شان و ملی بشێلێ.
هەموو جاری دەمگوت: بابە بۆ ئەمنیش دەستێك جلی پیاوانە لە بەر نەكەم و لە گەڵت نەیەم بۆ كۆڵبەری، ئاوا كەمتریش ماندوو دەبی، ئەویش هەموو جارێ چاوێكی لێ دەكردم و پێدەكەنی و دەیگووت: كچم كاری تۆ دەرس خوێندنەو كاری منیش كۆڵبەری…
كوێستان دەڵێ: دڵم تاسەی پێكەنینەكانی ، دەستە قڵیشاوەكانی و میهرەبانیەكانی دەكات.
ئێستا حەوت ساڵ بە سەر ئەو رۆژەدا تێدەپەرێ كە باوكی كوێستان چوو بۆ كۆڵبەری و ئیدی هەرگیز نەگەرایەوە.
گیانلەدەستدانی باوكی كوێستان جارێكی دیكە پشتی دایكیان دەشكێنێتەوەو، ئیدی ئەو منداڵەی كەس و كار دەیانگوت نابێتە گۆچانی پیری دەستی دایك و باوكی ، فریای ژیانەكەیان دەكەوێ.
كوێستان ئیدی كە هەستی بە بەرپرسیاریەتی و گردوكۆ كردنی بنەماڵەو بارودۆخەكە كرد ، قۆڵی هیممەتی لێ هەڵماڵی و كەواو پانتۆڵی پیاوانەی لە بەر كرد و دەمامكێكی خستە سەر روخساری و ئێستا حەوت ساڵی رەبەقە پێ بە پێی پیاوەكان هەرد و كێوان دەپێوێ و بە كۆڵبەری كردن بژێوی بنەماڵە كۆڵەوارەكەی دابین دەكات.
بەشی دووهەم:
ئیدی هیچ چارەیەكی نەمابوو جگە لەوەی قۆڵی هیممەتی لێ هەڵماڵێ و بە سەر كەند و كۆسپەكاندا سەركەوێ. لە هەرجێیەكیش كێشەو گرفتەكانی زۆرتر بن ئەو دەبێ زۆر زیاتر هەوڵ بدا…ئەو تەنیا دەیتوانی پشت بە خۆیی و خودای خۆی ببەستێ و باوەڕی بە ئینسانەكان زۆر كەمتر ببۆوە!
باسی رێزان دەكەم، ئەو ژنەی كە فێر بووە چۆن بتوانێ لە كاتی تەنیایی و بێكەسیدا ، بەرگەی ئەو كوێرەوەریانە بگرێ و باری قورسی ژیان چۆكی پێ دانەدا!
رێزان باسی سەردەمی منداڵیی خۆی دەكا و دەڵێ: كچێكی زیرەك بووم لە قوتابخانەو هەمیشە كارنامەكانم پڕ بوون لە بیست.
دەڵێ هەر كەس دەیناسیم ، بە دایك و باوكمیان دەگوت خۆزگەمان بە خۆتان كە كچێكی ئاوا زیرەكتان هەیە و دەتوانێ داهاتوویەكی روناكی هەبێ، ئیدی كێ دەیزانی كە ژیان چۆن ڕووی لێ وەردەگێرێ و هەموو شتەكان رێڕەوێكی دیكە دەگرن…
پێم وابوو لە هەڵبژاردنی هاوسەرو ژیانی تازەمدا ، هەڵبژاردەكەم باش بووە،
بەڵام نا وا نەبوو! لە بری درێژەدان بە خوێندن هاوسەرگیریم كرد و دو ساڵ دواتر كچەكەم “ئاگرین” لە دایك بوو و ئیدی ژیانم بە تەواوی گۆڕا.
ئەوەندە سەرگەرمی بەخێو كردنی كچەكەم ببووم كە لە راستیدا نەبوونی هاوسەرەكەم لە نێو ژیانماندا كەمتر هەست پێ دەكرد. كاتێك وە خۆ هاتمەوە ئیدی كار لە كار ترازابوو ، ئیدی دەمزانی ئەو هەموو هات و چۆو بگرەو بەردەیەی لە خۆڕا نییە!
رێزان درێژە بە قسەكانی دەداو دەڵێ: هاوسەرەكەم گیرۆدەی ماددەی هۆشبەر ببوو، رۆژ لە دوای رۆژ باردۆخەكە خراپتر دەبوو، تەنانەت وای لێهاتبوو كە پووڵی نانی شەویشمان نەبوو.
نەمدەزانی دەبێ چی بكەم، بۆیە بڕیارمدا دەست بە كار كردن بكەم، لە خاوێن كردنەوەی ماڵانەوە بگرە هەتا كار كردن لە نێو مووچە و مەزرا. وایلێهات تەنانەت مێردەكەم بۆ مەواد كڕینەكەشی داوای پوڵی لە من دەكرد!
هەوڵم دەدا بێدەنگەی لێ بكەم و دەوروبەرەكەم ڕاستیی ئەو ژیانەی ئێمە نەزانن.
ژیانی ئێمە هەر بەو شێوەیە دوو ساڵێك تێپەڕی، هەر چەندە ئەو كات من تەمەنم سی ساڵ بوو بەڵام كاتێك دەچوومە بەر ئاوێنەو روخسارە رەقەڵە و لەرو لاوازەكەی خۆمم دەدیت زۆرتر وەك ژنێكی بە ساڵاچوو دەچووم تا ژنێكی سی ساڵە.
پەنام بردە بەر دایك و بابم و ڕاستی بارودۆخەكەم بۆ باس كردن و گوتم كە هاوسەرەكەم ئەوە چەند مانگێكە وە ماڵێ ناكەوێتەوە و هەمیشە خومارەو لە بن پردە ناسراوەكەی شارەكەمان كەوتووە و ئەو وەختانەش كە خومارو سەرخۆش نییە لە هەر رێگایەكەوە كە بۆی بكرێ تێ چووی مەوادەكەی پەیدا دەكا!
رێزان دەڵێ: دوای ساڵانێكی زۆر ئیدی ئێستا بە هەبوون و پاڵپشتی بنەماڵەكەم هەستم بە ئارامی و ئاسایش دەكرد. بە یارمەتی بنەماڵەكەم چەندین جار هاوسەرەكەممان بردە شوێنەكانی تەركی ماددەی هۆشبەر بەڵام فایدەی نەبوو كە نەبوو.
بە كار هێنانی ماددەی ئەفیون ئیدی بڕستی لە هاوسەرەكەم بڕیبوو. من كە نەمدەویست كچەكەم ببێتە قوربانیی هەڵبژاردنی هەڵەی من لە هاوسەرگیریدا و وەهەروەها كارە نەشیاوەكانی باوكی، ئیدی داوام لە باوكم و براكانم كرد رێگەم پێ بدەن لە گەڵ ئەوان بچمە سەر سنوورو دەست بكەم بە كۆڵبەری.
بەشی سێهەم
لە سەرەتادا دڵیان نەدەهات و ڕازی نەبوون بە داواكەی من بەڵام پێداگری و شێلگیری من وایكرد كە بتوانم دەست بكەم بە كۆڵبەری .
ئێستا كچەكەم تۆزێك گەورە بووە و پۆلی یەكەمی سەرتاییە، منیش ئەوە چوار ساڵە گیان لە سەر دەست بۆ دابین كردنی بژێوی ژیانی خۆم و كچەكەم ، دەستێك جلی پیاوانەم لە بەر كردووە و روخسارم بە روپۆشێك داپۆشیووەو پێ بە پێی ئەندامانی دیكەی بنەماڵەكەم ڕووم لەو كوێستانانە كردووە بۆ كۆڵبەری!
