سەرنجێكی كورت و خێرا، بە مەبەستی وەبیرهێنانەوەی سمبولەكان و كارتێكەرییان!

نووسینی: ئارام فەتحی، بەشی دووهەم (٢)

بەكارهێنانی چەمكی “سوور” لەناو ئەدەبیاتی كوردیدا

دیارە هەر ڕەنگێك لە كولتوورە جۆرابەجۆرەكاندا هەڵگری بەشێك لە مانا و بابەتی جیاوازە
بەڵام هەندێ لەم ڕەنگانە لە دنیای جیهانی ئەمڕۆدا مانایەكی سەرتاسەرییان بە پانتایی گۆی زەوی لەخۆ گرتووە، هەروەها هەر بزاوتێك بە پێی شێوەی بیركردنەوەی و شوناسی بزاوتەكەی(ئەگەر بتوانین وەكوو دیسكۆرس ناوی لێ بێنین) ڕەنگێكی نەمادینی لە ناو جوگرافیای سیاسیی وڵاتدا هەڵبژاردووە بۆ ناسینەوەی خۆی.
هەندێ لەو ڕەنگانە ڕەنگە ڕكابەری یەك بن بەڵام دوژمنی یەكتر نین و دەكرێ تەنانەت هەردووكیان لە تەنیشتی یەكیشەوە ڕابوەستن، بەڵام هەندێكی دیكەش لەو ڕەنگانە ئەوەندە پێچەوانەی یەكترن كە ناتوانن پێكەوە حوزووریان ببێ و هەبوونی یەكێكیان بە مانای ڕەدكردنەوەی ئەوی دیكەیانە، بۆ وێنە بە ئاڵایەكی ڕەشەوە ناكرێ لە تەنیشت ئاڵا بەدەستێكی سپی یان سوور ڕابوەستی، پێچەوانەكەشی هەروەها.
گەرچی زەقترین ڕەنگە بەرانبەركێكەرەكان ڕەش و سپین، بەڵام دەمێك ساڵە لەو نێوانەدا ڕەنگگەلێكی تر هەن كە ڕەنگە زیاتر لە ڕەش و سپییەكەش كەوتبێتنە بەرچاو و كەڵكیان لێ وەرگیرابێ.
ڕەنگی سوور لەو ڕەنگانەیە كە بە تێكەڵ كردنیشی لەگەڵ ڕەنگی دیكە، شتی نوێتری پێ دروست دەبێت; بۆ وێنە، ڕەنگی پەمەیی لە تێكەڵكردنی سوور و شین دروست بووە، ڕەنگی زەرد لە تێكەڵكردنی سوور و سەوز بەرهەم هاتووە و ڕەنگی پرتەقاڵی لە تێكەڵكردنی سوور و زەرد پێك هاتووە.

دیارە وەك وتم ڕەنگەكان ناو بزاوتەكاندا بۆ ناسینەوەی تاكەكانە لە ناو كۆیەكی گەورەتر و بەرفراواندا بەكارهێنراون.
سوور لە ئەساسدا جۆرێك گرێدراوییە بە ژیان و خوێنەوە. هێمایەكە لە ئاگر و خوێن و خۆشەویستی. تەنانەت لە وێژمانی زارەكیشدا زۆرێك ئێستڵاحمان هەن كە ڕۆژانە بە ماناگەلی جۆراوجۆر بەكاریان دێنین و گرێدراوییان بە ڕەنگی سوورەوە هەیە: ڕوو سوور بوو(بە واتای كەسێك كە لە ژیان یان كارێكدا سەربەرز دەردەكەوێت، كە لەبەرانبەریدا ڕووڕەش دانراوە بۆ كەسێك كە ژیانێكی خراپی بووە لە ناو خەڵكدا و یان هەڵسوكەوتێكی نەشیاوی كردووە)
سوور سوور دەزانێ درۆ دەكا یان سوور سوور حاشای لێ دەكا(یانی شتەكە زۆر ڕوون و ئاشكرایە و لەبەرچاوە) ڕوومەتی سوور هەڵگەڕا(باس لە شەرم یا تووڕەیی دەكا لە كاتێكدا زەرد هەڵگەڕان جۆرێك ترس و نیگەرانییە)
سوورە لەسەر بڕواكەی( یانی پێداگرە لەسەر باوەڕمەندییەكانی); بەئاڕایشت كردنی دموچاوی ژنان دەێین سووراو و سپیاو،
ئەگەر پیاوێك پێش لەوەی ژیانی هاوبەشیی پێك بهێنێ مردبێت تارایەكی سووری بەسەر گۆڕەكەیدا دەدەن.
ئەگەر ژنێك بە بووكی دەڕازایەوە تارایەكی سووری بەسەرەوە بوو.
هێنانەوەی ئەم نموونانە بۆ ئەوە نییە كە وا پیشان بدرێ ئەوە بە تەنها ڕەنگی سوورە كە لە بابەتە كولتوری-كۆمەڵایەتی-سیاسییەكاندا ڕۆڵی گێڕاوە. هەرچەن ئەتوانین بێژین سەرپشك بوو و ڕەنگی شایی و شۆڕش بووە.
ڕەنگی سەوز و ڕەش لای بەشێكی زۆر لە ئیسلامیانی سەر بە تەریقەتەكان ڕەنگانێكی بەكارهێنراو ترن.
بەڵام ئەوەی گرنگە ئەوەیە كە هیچ كات هیچ ڕەنگێك لەخۆوە لەناو دەقە ئەدەبی و زانستییەكانیشدا دەرناكەوێ و ڕیشە ناكوتێ ئەگەر هەڵگری مانا یان مەبەستێك نەبێت!

بێگومان وشەی سوور بە جۆرەها مانا بەكار هێنراوە و ڕۆژانە كەڵكی لێ وەردەگیرێت، بۆ گەڕان بەدوای ئەم وشەیە لە ناو ئەو شیعرانەی بۆ حەز و دڵداری نووسراون لێ دەگەڕێم ئەگەر كەسێك پێی خۆش بوو بۆ خۆی بەدواداچوونێك بۆ ئەو بەشەی بكات كە بێگومان بە سەدان شیعری كوردی، لە كلاسیك و نوێوە دەكەوێتە بەرچاوی.
بەناو ڕۆمان، پەخشان و بابەتە زانستیەكاندا بۆ ئەم وشەیە نەگەڕاوم دەنا دەزانم دەریایەكی بێ بن لە ئەدەبیاتی كوردی بە ماسییە سوورەی وشەی سوور نەخشێنراوە. ئەگەر لە چەند شیعرێكی دڵدارانەش نموونەم هێنابێتەوە بۆ بەكار هێنانی وشەی سوور، لەو شیعرانەم هێناونەتەوە كە مانای وشەكە لەوێدا لەسەر بەڵێنداربوون و بڕوامەندی بیچمی گرتووە.
من تەنها ئەمەوێ وەبیرهێنانەوەیەكم لە بابەتەكە ڕێك خستبێ، دەنا بەدواداچوونێكی كورت بە ناو شیعرەكانی شێركۆ بێكەسدا هەر بەتەنها خۆی بەسە بۆ ئەوەی كارتێكەریی ئەم وشەیە لەناو وێژمانی ئەدەبی-سیاسی-بەرگریكارانە و دەروەستانەی كوردیدا بخرێتە ڕوو!
هەروەها بە هێنانەوەی چەن نموونەیەكی خێرا، هەوڵم ئەوە بووە ئەم چەن دێڕە ببێتە بزوێنەرێك تاكوو خوێنەر بۆ خۆی بەدواداچوونی زیاتر بۆ ئەو بابەتە بكات و بە سەرنجێكی تیژترەوە لێی بڕوانێت.

ڕەنگە سازبوونی هەر وشەیەك لە ناو زمان و وێژماندا بە سەدان ساڵ بخایەنێت، ڕەنگە سەدەیەك تێكۆشان بكرێ بۆ ئەوەی مانایەك بە وشەیەك ببەخشرێ، ڕەنگە بە هەزاران كەس لە چیایەكدا گیان بەخت بكەن تاكوو ناوی ئەو چیایە لەسەر زاری خەڵك ببێتە ڕەمز، نموونەی زۆرمان هەن لە هەوڵی بەرگریكارانەی خەڵكی بەدەروەست و شۆڕشگێڕ، لەوانەی بە هەزاران منداڵیان بەناوی كەسایەتییە شۆڕشگێڕەكانەوە ناو ناوە و بانگی لێ دەكەن. هەوڵ بۆ بێ متمانەكردن و لەخشتە بردنی ئەو ڕەمزانە لە ناو بزاوتی شۆڕشگێڕانەی وڵاتاندا، هەوڵی نەیاران و دوژمنكارانەیە.
دیارە ئەدەبیاتی بەرگریكارانەی كوردی لە دوو ڕووەوە گرنگیی تایبەتی هەیە، هەم بەشێكی گەورەیە لەو ئاوێنە ڕاستەقینەیە كە دەكرێ تێیدا دۆخی كۆمەڵگا و بزاوتەكان تاوتوێ بكرێن، هەم ئەوەی كە چەندین بەرەی شار و گوندی ئەو وڵاتە بەو هەڵبەست و شیعرانە، بەو ئەدەبیات و بیركردنەوەیە گەورە بوون و گۆش كراون.
ڕەنگە بەشێك لەو نموونە شیعریانە لایەنی پیاوسالارانەشیان تێدا بێ كە وەك وتمان ئاوێنەیەكی باڵانوێنی دۆخەكەیە، بەڵام لێرەدا بەبابەتەكە لەسەر بەكارهێنانی چەمك سووری وەستاوە و تەنها مەبەست تیشك خستنە سەر ئەو خاڵەیە، وەك ڕێز و وەفایەك لە پێناو وشەكاندا:
(ئەوانەی لە شیعرەكانی شێركۆ بێكەس و باقیی شاعیرانی دیكەوە وەك نموونە هێنراونەتەوە هەموو ئەو شیعرانەیان نین كە وشەی سووریان بەواتای چەمكی سوور بەكار هێنابوو، بەڵكوو من بۆ ماندوو نەبوونی خوێنەر كەمترینەكانم لێ هەڵبژاردوون)

بۆ حەڵاڵە ماڵی کورد بۆ چی فەرزە کوشتنی
دەک خەجاڵەت بێ درۆزن چۆن وەها پیلان ئەکا

کەس نەڵێ لافاوی ئاوە ئاوی سووری شیوە سوور
خوێنی ئاڵی بەندی جەرگە شیوەنی بابان ئەکا

«قانعی» فیکری بەجارێ سەرف ئەکا بۆ هۆزەکەی
نەک وەکوو یارۆ خەیاڵی سەرفی چا و قلیان ئەکا

قانع
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
وەرە سوور بە لەسەر وادە و بەڵێنی
وەرە کورد بە و مەکە پەیمانشکێنی

هێمن
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
ئەی ڕەقیب هەر ماوە قەومی کورد زوبان
نایڕمێنێ دانەیی تۆپی زەمان
ئێمە ڕۆڵەی ڕەنگی سوور و شۆڕشین
سەیری کە خوێناوییە ڕابوردوومان

دڵدار
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
گەلی کوردیش بە مەردانە ئەگەر دەس دەن بەدەستی یەک
لە سەفحەی قەلبی خۆیان جوملەیی بوغز و غەرەز کەن حەک
بە یەک ئاهەنگ و یەک ئاوا بکەن هاواری ئازادی
مەتاڵیان کاغەزی ڕەش بووە بێ نووکی قەڵەمیان چەک
وەک ئازەربایجانی ڕووس لە سایەی بەیرەقی سووردا
دەبن ئازاد و سەربەستی دەسێنن بێ گومان و شەک

ئەو دەمی دەستەملان بم لەگەڵت
عار نییە لاچووە چڵک و چەپەڵت

دەکا بولبول بە سۆزی دڵ بە ئاهەنگی ڕەسا فەریاد
خودایا میللەتی کوردیش وەک ئازەربایجان ئازاد
بکەی تاکوو گوڵێش بێنێتە جێ ئاواتی موشتاقیم
بەسە دەردی من و کورد، من لەدەس هیجر، ئەو لە دەس بێداد
مووەففەق بێ سوپای سوور تا ئەبەد کوردیش لە سایەی ئەو
ببن ئازاد لەژێر پەنجەی ئەسیری دێوی ئیستبداد

هەر ستالین بژی سەرچاوەی داد
هەڵکەنی زوڵمە لە ڕیشە و بنیاد

هەژار
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
میللەت مەتینە عەزمی نانەوێ
لە غایەی بەرزی خۆی هەر ناکەوێ
لەت و پەت کرێ حقووقی ئەوێ
«من ڕەنگی سوورم بۆیە خۆش ئەوێ
مژدەی شەفەقی لێ دەرئەکەوێ»

فایەق بێكەس
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
شاخی ڕەنگاوڕەنگی گۆیژە باعیسی کەیف و سروور
هەردەمە بەرگێ ئەپۆشێ، گا سپی، گا سەوز و سوور
وەسفی قەومی کورد ئەکەی تۆ بەم هەموو ڕەنگانەوە
ڕەنگی سوورت شاهیدە بۆ کورد کە قەومێکن جەسوور

فایەق بێكەس
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
ئەوجار هەستەوە بڕۆ بەرەو ژوور
مەوێستە هەتا تەشکی ئاسمان
بمبەرە نیزیک ئاسۆی جوان و سوور
نەجاتم بدە لە کاولی خەمان

هێمن
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
هاتەوە کاتی خەباتی شێلگیر
هەڵبڕە بەندەک و کۆت و زنجیر
کوڕ بە، ئازا بە، نەبەز بە، ڕۆڵە
گژەبای ڕق بە، شەپۆلی تۆڵە
تووڕە بە، سوور بەوە لێی وەک پۆلوو
ئاگری دە وەکوو پووش و پووشوو

هێمن
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
من ئەو دیلەم لە پشت شوورای پۆڵاوە
ئاسۆی هیوای گەشم هەرگیز ون ناکەم؛
لە ڕووی ئاسمان بە گڕی سوور نووسراوە
بەندە بەندەی ئایین نامەی بڕواکەم!

من ئەو دیلەم ئامانجم قیبلەی گشتە؛
با سامدار بێ و پڕ دڕک بێ ڕێی ڕاستم،
مادام هێزی زۆربەی گەلم لە پشتە:
دڕک گوڵە و ترس ئارامە بۆ خواستم!

گۆران
لە كتێبی: لە كۆڕی خەباتا
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
دەنگێکی دوور،
دوور… ئێجگار دوور…
بە ئاستەمێک ئەگاتە ژوور!
ئەی دەنگی دوور!
بە ئاستەمێک ئەگەیتە ژوور!
ئاخۆ سپییت یان ڕەش یان سوور؟
وەرە پێشتر…
چۆن ئاو ئەڕژێتە ناو ئاگر،
لەڕێی گوێوە، بڕژێرە گیان،
زیندانم پڕ کە لە کۆڵ دان!

گۆران
زیندانی بەعقووبە
١٩٥٨
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
جووڵە بە زستان ئەتەزێ
سەرما وەکوو مار ئەگەزێ!

تا گوڵاڵە دەشت سوور نەکا،
پیاو ئاسان خوار و ژوور نەکا،
دەست دانە شۆڕش گرانە،
لەم وڵاتی کوردستانە!

گۆران
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
نوێنەکەم و قوژبنی ژوور
پەنجەرەی بچکۆلانەی سوور
پەرەمێزی دووکەڵاوی
خولیای شێواو و تەماوی
سڵاوتان لێ ئەکەن هەموو
لە ئێوە و لە کێل و مردوو
لە ئێوە و لە گردی سەیوان
لە گزنگ و لە ئەرخەوان

كامران موكری
لە زیندانەوە
١٩٥٧
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
برا دوور و خزم دوور و كەسم دوور
بە نابەڵەد تەمەن ئەمبا بەرەو ژوور
بەڵام ڕوونە بەرەو سێدارە چوونە
خەنەی خوێنم لەپێ‌ ئەگرێ‌ ئاڵای سوور

مەلا عەلی
(حەمە جەزا كردوویە بە ئاواز)
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
ئەو ڕەنگە سوورە بوو کە لە ئاسۆی بڵندی کورد
مژدەی بەیانی بۆ گەلی دوور و نزیک ئەبرد

نەورۆز بوو ئاگرێکی وەھای خستە جەرگەوە
لاوان بە عەشق ئەچوون بە بەرەو پیری مەرگەوە

وا ڕۆژ ھەڵات لە بەندەنی بەرزی وڵاتەوە
خوێنی شەھیدە ڕەنگی شەفەق شەوق ئەداتەوە

پیرەمێرد
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
ڕۆژ لە ئاسۆی سوور شەوق ئەداتەوە
دەڵێ ئەمساڵیش نەورۆز هاتەوە

سرووشت سەرپاکی جوانی ئەنوێنێ
وەک بووکی ڕازاو خۆی ئەخەمڵێنێ

دەشت و کوێستان و لووتکەی بەرزی کێو
بزەی بەهاریان کەوتووتە سەر لێو

لەسەر قەندیل و شاهۆ و نەکەرۆز
ئەڵێ گەلی کورد نەورۆزتان پیرۆز

ڕەحیم لوقمانی
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
دنیا خه‌مه ژیان ژانه
بو شاره‌که‌ی به‌هاری سوور
هیرۆشیمای کوردستانه
هه‌ڵه‌بجه‌ی دایکی شاره‌زوور

ڕەزا حەمە – موحەممەد ساڵح دیلان
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
بۆ دنیایێکی نوێ بۆ هەژاران
بۆ دانانی کۆمەڵگای یەکسان
ڕەگی زۆرداری لە ڕیشە دەردێنین
تۆوی ئازادی گەلمان ئەچێنین

بە ڕابەری چینی کرێکاران
بە ڕێبازی ڕێگەی تێکۆشان
ئاڵای سووری شۆڕشمان هەڵ ئەکەین
هەر بە ڕۆژی سەرکەوتن ئەگەین

شەهید ئارام
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
تفەنگی دەستی تۆ لانکە و لایە لایەی بۆ دەخوێنی
تا نیشتمان لە باوەشتا، هەتا کازیوە دێ، بنوێ

پەنجەکانت دە ڕووبارن لە خاکیشدا سروود ئەڵێن
تا خاکی سووری نیشتمان لە ئەم پاییزا گوڵ بگرێ

که گوللـەی دۆژمنی دێرین بەرزی باڵات زامدار ئەکات
ئەڵێی دەریایت و ماسی سوور لە باوەشتا ئوقره دەگرێ

جەبار شەفیع زادە
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
ئێمە نوێنەری خەباتی ڕۆژهەڵات
ڕۆژهەڵاتی سووری ئاگرین
فێر نەبووین بەزین و دابەزین
ڕانەهاتووە
چاوی قارەمانی کورد
بە شەونمی گرین
خۆشەویستەکەم
لە پەنجەرەی نیوەتاکی بوومەلێڵەوە
چاوی من لە دیمەنی کچی بەیانییە
لە حەنجەرەی زەمانەوە
گوێم لە زەمزەمەی زوڵاڵی خیزە وردەکانی کانییە

١٩٦٩
شیعری شار
سوارە ئیلخانیزادە
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
دایکم ئەبێت بە پەیکەرەی پیرۆزی خەم
لە مەیدانی شارەکەمان
گۆرانیی تەنیاییی خۆی و
شەوانی بێئەستێرەییی من ئەخوێنێت
لە باوەشی خولیاکانا
ئەیناسمەوە
زەیسانێکە لەرزۆک….تەنیا
بە کۆڵانێ تەسک و تاریکا ڕائەکات
منی لەژێر چارشێوێکا داپۆشیوە
بۆنی شێعری تازەی لێ دێ و
لە سێبەری خۆی سڵ ئەکات
وەکوو ئەڵێ
ئەو شەوەی من لەدایک بووم
ئاسمان سوور بوو
بۆن و بەرامەی تاوان و
زریکەی کچان
سنگی خاکی ڕائەتەکان

ژیلا حسەینی
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
ئەگەر وتیان هەواری کاروانی ئێوە بۆچی دوورە
ئەگەر وتیان داروبەردی وڵاتەکەی لەمەڕ ئێوە بۆچی سوورە

هەموو هاوار کەن بەجارێک، بڵێن چونکە
لە ئاسمانی مەڵبەندەکەی لەمەڕ ئێمە
لەجێی باران
خوێن ئەبارێ…
خوێن ئەبارێ…

شاعیر:نادیار
بە دەنگی كاوە حەمە ساڵەح خوێنراوە
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
ئەوڕۆ بیستم
لە کازیوەی سپێدەدا
باڵندە دەنگ خۆشەکەیان سەر بڕیوە
بۆ تێکدانی بنکەی سووری بەستەکانی
ڕەگ بە ڕەگی حەنجەرەیان هەڵدڕیوە
ئیمشەو دڵم دەکورکێنێ
باڵندەیەکی باڵ و پەل و پۆ خوێناوی
لە سەر لقی شیعرێکی پڕ تاسە و هێشتا نەگوتراوم
هەڵنیشتووە و دەچریکینێ!

جەلال مەلەكشا
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
هەڵزنایە باڵای چیا
شریخەی تفەنگ
ڕوخساری مانگ هەڵپرووکا
لە ئامێزی سووری چیا
بوو بە ئاسۆی هاواری خوێن
گڵکۆی پەڵەنگ

جەلال مەلەكشا
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
قاسملوو مانگی سوورە و بە دەوریشیا
چەند ئەستێرەیەک خەرمانەی گوڵاڵەن و
ئەدرەوشێنەوە.

شێركۆ بێكەس
چراكانی سەر هەڵەمووت
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
بەرەبەرە ئاگرەسوورە
ئەتەنیەوە.
بە سەر پردی کوردستاندا
هەر شیرین بوو، هەر فەرهاد بوو
ئەپەڕیەوە.
ئەم جارەیان کچ هەر گوڵی
یێخە نەبوو
هەر خەزاڵی لەش ولار و
سێوی بەردەستی لاس نەبوو.
گوڵدانێکی ناوماڵ نەبوو.
ئەم جارەیان شیرین هەبوو،
قوڵنگ بە دەس
ئەم جارەیان خەزاڵ هەبوو
لە سەنگەرا
ئەچۆوە بەگژ ئاگرا.

شێركۆ بێكەس
كتێبی: كەشكۆڵی پێشمەرگە

من ئێستاکە وا هەست ئەکەم
لە شەوگاری بێکۆتاییی «ئۆجەلان»دا
لەسەر چرپای ئەشکەنجەکەی
بووم بەو گوڵەلۆکەیەی
تەنها بۆ ساتێ سپیم و
لە پڕێکدا ئازاری سوور ڕەنگم ئەکا و
دامئەپۆشێ، گوڵی ژاڵەی تاقوتەنیای برینەکەی!

چراكانی سەر هەڵەمووت
شێركۆ بێكەس
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
دە لالۆ، لالۆ، لالۆ هەستەوە!
تۆ زریانی و سواری ئەسپە شێکەت بەوە.
هەستەوە! بە بەن سامۆتەی زینەوە
تفەنگەکەت، قەڵەمەکەت
گوارەی سووری گوێچکەی مێژوون
هێشتا هەر ئەلەرێنەوە
دە هەستەوە
دە لالۆ، لالۆ، لالۆ هەستەوە.

لەو دەمەدا کە لەبەر پێی شا و سوڵتاندا
وەک زەردەمار، دووپشک بە یەکمانەوە ئەدا و ئەمردین،
بەڵام ئیستە لە کۆتەڵی
ئەم هەموو جەعفەرانەدا
لە پەنجەرەی ئەو خوێنە ڕووناکانەوە
یەک ئاسۆگەی سوورمان هەیە.
کۆست لە دوای کۆست
خوێن لە دوای خوێن
هەر هەموومان ئەچینەوە
سەر ئەو شاڕێگە و شەقامەی
باخەوباخ و تەلان تەلان
ئەمانباتەوە ناو دڵە داگیرساوەکەی کوردستان.

شێركۆ بێكەس
لەكتێبی: كەشكۆڵی پێشمەرگە
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
لە سەردەمی زاووزێی بەرد و شەهیدا
بووم بە شاعیر، بۆیە دیوانم پڕێتی:
لە نەوەی ئەشکەوت و گەوە و لە گوڵەهێرۆی یاقووت و
لە شەپۆلی سووری ئاگر!

نسێ
شێركۆ بێكەس
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
تا ئەوپەڕی هاوار بڕۆن لەدەنگتانام..
تا ئەوپەڕی ئازار بڕۆن لەگەڵتانام..
چاوەكانی دەسەڵاتی وڵاتەكەم مزمەعیلن
ئەم دارستانی خەڵكە نابینن
جۆگەلەی خوێنی سەرجادەو
مانگی سووری هەڵهاتووی سەر سلێمانییەكەم نابینن
مزمەعیلن..
كراسی سوور، چاكەتی سوور ، شەرواڵی سوور، گۆرەوی سوور، پانتۆڵی سووری بەر شاری سەدجار قوربانیم نابینن..
گوێچكەكانی دەسەڵاتی وڵاتەكەم كەڕو لاڵن..
دەنگی ئەم خوێنە رژاوەی
جەستەی من ‌و جەستەی شیعر‌و جەستەی باخچەو جەستەی شەقامم نابیستن

شێركۆ بێكەس
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،

تا زریان نەبوو بە ئەسپم
چیا جڵەوی نەگرتم
هەتا هەڵۆ باڵەکانی خۆی نەدامێ
شیعرم نەفڕی
هەتا یار نەبوو بە هەنگم
شانەی هەنگوینم لا نەبوو
هەتا شەهیدی وڵاتم
نەهاتنە ناو باخچەمەوە
هەڵاڵەم سوور هەڵنەگەڕا

شێركۆ بێكەس
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،

لە ئەمڕۆوە
لە یەکەم گزنگی سووری بەیانەوە
“مەهدی ئیسلامیان” بوو به گۆمی وان و
“عەلی حەیدەریان” بوو بە تاقوستانی کرماشان کۆترە سوورەکان ئەڵێن:
دەبا کۆماری سێدارە سنە لە سێدارە بات
مەهاباد بکا بە سڵنگەوە؟؟؟؟
نەهێڵێ گیا سەوز بێ و
نەهێڵێ ئاو هاژە بکات و
نەهێڵێ باران ببارێ و
نەهێڵێ مناڵەکانمان لەدایک بن

کۆترە سوورەکان وا ئەڵێن:
کۆماری سێدارەی ئیسلامی
ئەوەی ناتوانێ
هەرگیز
هەرگیز
هەرگیز
لە سێدارەی بدا
ئایندەیە و ئـــازادی

شێركۆ بێكەس
كتێبی: هەست و نەست
،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،،
وەرن لەو بەژنە بڕوانن
بە پێوە کیژی کورد ئەمرێ
دە ئێوەش مەشخەڵێک هەڵ کەن
کە شاری ئێمە گڕ دەگرێ
سڵاو ئەی بەربەیانی گەش
بمێنە ئەی ئومێدی سوور
هەڵۆ با بێن لە تۆ فێر بن
بە باڵی خوێن فڕینی دوور

بوینن چۆن تەواری مە شکۆی نەیزە و چەقۆی دەشکاند
چ سەربەرز و چ ئازا بوو لە زەنجیردا چیای دەدواند

ناسر حسامی